Ehliyetsiz araç kullanmanın ve bu durumdaki trafik kazaları, Türkiye'de ciddi cezai, hukuki ve maddi sonuçlar doğurmaktadır. Bu konuda büromuza oldukça fazla soru yönetilmektedir. Sizler için bu konuyu 30 soruda kısaca özetlemek istedik. İşte 30 Soruda Ehliyetsiz Araç Kullanmanın Cezası ve Trafik Kazasında Sorumluluğu:
1. Ehliyetsiz araç kullanırken kazaya karışırsam ne olur?
Ehliyetsiz araç kullanırken kazaya karışmanız durumunda, idari para cezası uygulanır ve kazanın niteliğine göre adli cezalarla da karşılaşabilirsiniz. Özellikle kazada yaralanma veya ölüm varsa, hapis cezası söz konusu olabilir.
2. Ehliyetsiz birinin yaptığı kaza sigorta tarafından karşılanır mı?
Zorunlu trafik sigortası, üçüncü kişilere verilen zararları karşılar. Ancak, sigorta şirketi ödediği tazminatı ehliyetsiz sürücüden veya araç sahibinden rücu edebilir.
3. Ehliyetsiz araç kullandığım tespit edilirse cezası nedir?
2025 yılı itibarıyla, ehliyetsiz araç kullanmanın cezası 18.678 TL'dir.
4. Ehliyetsiz araç kullanan biri kazaya karışırsa ceza puanı ne olur?
Ehliyetsiz araç kullanımı, ceza puanı yerine doğrudan idari para cezasına tabidir. Ancak, ehliyetsiz araç kullanımı nedeniyle ceza puanı uygulanmaz.
5. Ehliyetsiz sürücü bir kazada suçlu bulunursa cezası ne kadar ağır olur?
Kazada yaralanma veya ölüm varsa, ehliyetsiz sürücü "TCK 85 taksirle ölüme veya TCK 89 yaralanmaya neden olma" suçundan yargılanabilir ve hapis cezası alabilir.
Taksirle Öldürme Suçu hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Taksirle Yaralama Suçu hakkında bilgi almak için tıklayınız.
6. Ehliyetsiz sürücü kazada tamamen kusurlu sayılır mı?
Ehliyetsiz olmak, tek başına kazada kusurlu sayılmak için yeterli değildir. Kusur oranı, kazanın oluş şekline ve trafik kurallarının ihlaline göre belirlenir.
7. Kazada yaralanma veya ölüm olursa ehliyetsiz sürücünün cezası ne olur?
Bu durumda, ehliyetsiz sürücü taksirle yaralama veya ölüme neden olma suçundan hapis cezası alabilir.
8. Ehliyetsiz birine araç vermek suç mudur?
Evet, ehliyetsiz birine araç vermek idari para cezasına tabidir. Araç sahibine de aynı miktarda ceza uygulanır.
9. Ehliyetsiz araç kullanan birine dava açabilir miyim?
Eğer ehliyetsiz sürücü kazada kusurluysa, maddi ve manevi tazminat davası açabilirsiniz.
10. Ehliyetsiz sürücüyle kazaya karışan mağdur tazminat alabilir mi?
Evet, mağdur taraf, ehliyetsiz sürücünün kusurlu olması durumunda tazminat talep edebilir.
11. Trafik sigortası ehliyetsiz sürücülerin zararını karşılar mı?
Sigorta şirketi, üçüncü kişilere ödemeyi yapar ancak ödediği tutarı ehliyetsiz sürücüden veya araç sahibinden rücu edebilir.
12. Kasko sigortası ehliyetsiz sürücü için geçerli midir?
Kasko poliçelerinde genellikle ehliyetsiz kullanım teminat dışı bırakılır. Bu nedenle, kasko sigortası ehliyetsiz sürücünün zararını karşılamayabilir.
13. Ehliyetsiz biri kazaya karıştığında maddi hasar nasıl karşılanır?
Sigorta şirketi, üçüncü kişilere ödeme yapar ancak bu tutarı ehliyetsiz sürücüden veya araç sahibinden talep edebilir.
14. Ehliyetsiz sürücünün yaptığı kaza, aracın sahibini nasıl etkiler?
Araç sahibi, ehliyetsiz kişiye aracını verdiği için idari para cezasına çarptırılabilir ve sigorta şirketi tarafından rücuya maruz kalabilir.
15. Sigorta şirketi kazayı ödemezse zararı kim karşılar?
Bu durumda, ehliyetsiz sürücü ve araç sahibi, zararı kendileri karşılamak zorunda kalabilir.
16. Ehliyetsiz birine aracımı verdiğim tespit edilirse ceza alır mıyım?
Evet, araç sahibine de aynı miktarda idari para cezası uygulanır.
17. Ehliyetsiz sürücünün kazasında araç sahibi sorumlu tutulur mu?
Evet, araç sahibi de sorumlu tutulabilir ve sigorta şirketi tarafından rücuya maruz kalabilir.
18. Araç sahibinin sigorta poliçesi iptal edilir mi?
Bu durum, sigorta şirketinin inisiyatifine bağlıdır; poliçe iptali söz konusu olabilir.
19. Araç sahibi, ehliyetsiz sürücü nedeniyle tazminat öder mi?
Evet, sigorta şirketi ödediği tazminatı araç sahibinden talep edebilir.
20. Ehliyetsiz sürücünün kazası sonrası araç sahibinin hakları nelerdir?
Araç sahibi, sigorta şirketinin rücu taleplerine karşı hukuki yollara başvurabilir; ancak ehliyetsiz kişiye araç vermenin sorumluluğunu taşır.
21. Ehliyetsiz sürücünün alkol almış olması cezasını etkiler mi?
Evet, ehliyetsiz ve alkollü araç kullanmak cezanın artmasına neden olur. Bu durumda, ehliyetsiz araç kullanma cezasına ek olarak, alkollü araç kullanma nedeniyle de ayrı bir idari para cezası uygulanır. Örneğin, 2025 yılı itibarıyla ehliyetsiz araç kullanma cezası 18.678 TL iken, alkollü araç kullanma cezası ilk yakalanmada 9.268 TL'dir. Her iki ceza birlikte uygulanır ve toplam ceza miktarı artar.
22. Ehliyetsiz sürücünün kaçması durumunda ne olur?
Ehliyetsiz bir sürücünün kaza yerinden kaçması, "kazadan sonra durmama" veya "yardım yükümlülüğünü yerine getirmeme" suçlarını oluşturur ve ek cezalarla sonuçlanır. Ayrıca, bu durum mahkemeler ve sigorta şirketleri nezdinde sürücünün kusur oranını artırabilir.
23. Ehliyetsiz sürücünün kaza yapması halinde aracın trafikten men edilmesi söz konusu olur mu?
Hayır, kaza yapan araç trafikten men edilmez.
24. Ehliyetsiz bir sürücü kazada yaralanırsa sağlık masraflarını kim öder?
Ehliyetsiz sürücünün kendi sağlık masrafları, genel sağlık sigortası kapsamında karşılanabilir. Ancak, kazada kusurlu bulunması durumunda, karşı tarafın sağlık masrafları ve diğer zararları için tazminat ödemekle yükümlü olur.
25. Ehliyetsiz bir kişinin motosiklet kullanması durumunda ceza farkı var mı?
Ehliyetsiz motosiklet kullanımı da aynı idari para cezasına tabidir. 2025 yılı itibarıyla bu ceza 18.678 TL'dir. Ayrıca, motosikletin sigorta kapsamı, sürücünün ehliyetsiz olması nedeniyle devre dışı kalabilir.
26. Ehliyetsiz bir sürücünün yaptığı kaza kayıtlara geçer mi?
Evet, ehliyetsiz sürücülerin neden olduğu kazalar resmi trafik kayıtlarına geçer ve bu durum ileride hukuki ve sigorta işlemlerinde dikkate alınır.
27. Ehliyetsiz bir sürücü araç kullanırken yakalanırsa hangi belgeler kontrol edilir?
Polis memurları, ehliyetsiz sürücünün kimlik bilgilerini, aracın ruhsatını ve zorunlu trafik sigortasını kontrol eder. Ayrıca, araç sahibinin bilgileri de incelenebilir.
28. Ehliyetsiz sürücünün sebep olduğu kazalarda hız ihlali dikkate alınır mı?
Evet, kazaya sebep olan ehliyetsiz sürücünün hız ihlali yapıp yapmadığı incelenir. Eğer hız ihlali varsa, kazadaki kusur oranı artırılabilir ve cezası ağırlaştırılabilir.
29. Ehliyetsiz sürücünün yargılanma süreci ne kadar sürer?
Ehliyetsiz sürücünün yargılanma süresi, kazanın niteliğine ve mahkemelerin iş yüküne bağlı olarak değişir. Maddi hasarlı kazalarda süreç daha kısa sürede tamamlanırken, yaralanmalı veya ölümlü kazalarda dava süreci uzayabilir.
30. Ehliyetsiz sürücünün neden olduğu kazalarda sigorta şirketine başvurmak zorunlu mudur?
Hayır, ancak sigorta kapsamındaki üçüncü taraf zararları için sigorta şirketine başvurmak genellikle ilk adımdır. Sigorta tazminat ödedikten sonra, ehliyetsiz sürücüye veya araç sahibine rücu edebilir.
Avukat Muhammet Ali BEYHAN
