Taksirle Öldürme Suçu ve Cezası TCK 85 2025

Taksirle Öldürme Suçu Nedir? (TCK 85) 

Taksirle öldürme suçu, kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışı sonucunda öngörülebilir nitelikte bir neticenin ortaya çıkmasıyla, insanın hayatına son verilmesi durumunu ifade eder. Bilinçli taksirle insan öldürme ise, failin ölüm riskini öngörmesine rağmen, şansa veya kişisel becerilere güvenerek hareket etmesiyle gerçekleşir. Taksirle ölüme neden olan fiil, Türk Ceza Kanunu'nun 85. maddesinde "Hayata Karşı Suçlar" başlığı altında düzenlenmiştir. 

Hem basit taksirle öldürme suçu hem de bilinçli taksirle öldürme suçu durumunda, failin ölüm sonucunu istememesi önemlidir; aksi takdirde kasten öldürme suçu söz konusu olur. Eğer taksirle işlenen fiil sonucunda ölüm meydana gelmez ve mağdur yaralanırsa, bu durumda taksirle yaralama suçu işlenmiş olur. 

Taksirle ölüme sebep olan fail aleyhine, mağdurun yakınlarına (anne, baba, eş, çocuklar, kardeşler vb.) maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı tanınmıştır. 

Örneğin; 

• Ölüm hatalı doktor uygulamasından kaynaklanmışsa, fiili işleyen doktora karşı tıbbi malpraktis sebebiyle tazminat davası açılabilir. 
• Ölüm iş kazasından kaynaklanmışsa, iş sahibine karşı iş kazası nedeniyle tazminat davası açılabilir. 
• Ölüm trafik kazasından kaynaklanmışsa, trafik kazasından kaynaklanan tazminat davası açılabilir. 

Taksirle Adam Öldürme Suçu Şikayet Süresi 

Taksirle adam öldürme suçu şikayete tabi bir suç değildir. Savcılık suçun işlendiğini öğrenir öğrenmez fail hakkında resen soruşturma yapar ve kamu davasını açar. Söz konusu suç için TCK’da belirlenen dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Yani, savcılık bir kimsenin taksirle öldürüldüğünü, ölümden itibaren 15 yıl içinde haber alırsa soruşturma başlatabilir. Dava zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz. Müşteki, kamu davası açıldıktan sonra dahi şikayet hakkını kullanarak ceza davasına müdahil olabilir. 

Taksirli Suç ve Taksirin Unsurları 

• Fiilin Taksirle İşlenebilen Bir Fiil Olması: 

• Suçun taksirle işlenebilmesi için kanunda o fiilin açıkça taksirle suç olarak düzenlenmiş olması gereklidir. 
• Kasten işlenebilen fiiller ve taksirli olarak düzenlenmemiş suçlar taksirli suç kategorisine girmez. 

• Hareketin Iradiliği: 

• Fail, suçu işlediği hareketi kendi özgür iradesiyle yapmalıdır. 
• Taksirli suçlarda da failin irade özgürlüğü vardır ancak kendi kusuruyla bu özgürlüğü kaybetmiş olabilir. 

• Neticenin Iradi Olmaması: 

• Fail, suçu işlediği hareketin neticesini istememelidir. 
• Eğer neticeyi bilerek ve isteyerek gerçekleştiriyorsa, artık taksirli suçtan ziyade kasten işlenmiş bir suç söz konusudur. 

• Hareketle Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması: 

• Failin eylemi ile meydana gelen sonuç arasında bir nedensellik ilişkisi olmalıdır. 
• Yani, failin eylemi sonucunda meydana gelen netice bu eyleme bağlı olmalıdır. 

• Neticenin Öngörülebilir Olması: 

• Taksirli suçun meydana gelmesi için neticenin öngörülebilir olması gereklidir. 
• Fail, öngörülebilir bir neticeyi öngörmemekle birlikte, neticenin gerçekleşmesini istememelidir. 

Taksirli Suçlarda İradi Hareket ve Öngörülebilir Netice 

Taksirli suçlarda, icrai veya ihmali hareketin iradi olması ve meydana gelen neticenin öngörülebilir olması gereklidir. İradi bir davranış olmadığı durumlarda taksirden bahsedilemez. Öngörülemeyen bir sonucun gerçekleşmesi halinde ise failin taksirli suçtan sorumluluğuna gidilemez. 

• Sonucun Gerçekleşmesinde Mağdurun Taksirli Davranışının Etkisi: Mağdurun taksirli davranışı, diğer taksirli davranış nedensellik bağını kesmediği sürece failin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz veya taksirin niteliğini değiştirmez. Bu durum, ceza indirimi değil, temel cezanın tayininde dikkate alınabilir. 
• Taksirin Derecelendirilmesi: Türk Ceza Kanunu'nda kusurun derecelendirilmesiyle ceza indirimi olmadığından, taksirli suçlarda basit ve bilinçli taksir olmak üzere iki ayrı kategori bulunmaktadır. Bilinçli taksirde, fail öngördüğü neticeyi istememesine rağmen, neticenin meydana gelmesi durumunda cezanın üçte birinden yarıya kadar arttırılabilir. 
• Basit Taksir ve Bilinçli Taksir Arasındaki Fark: Basit taksirde fail öngörülebilir nitelikteki neticeyi öngörmemektedir. Bilinçli taksirde ise fail bu neticeyi öngörmüş olmasına rağmen istememektedir. Failin neticeyi öngörmüş olması, onun bu sonucu meydana getirecek harekette bulunmamakla yükümlü olduğunu gösterir. 

Taksirli suçlarda, neticeyi öngörmekle birlikte istememek, failin sorumluluğunu ve suçun niteliğini belirler. 

Taksirle Adam Öldürme Suçunda Sorumluluk 

Taksirle insan öldürme suçunu işleyen fail, kendi kusurluluk durumuna göre sorumlu tutulur. Bu suçta objektif bir sorumluluk rejimi değil, kusur sorumluluğu rejimi uygulanır. Failin cezası belirlenirken olaydaki kusuru değerlendirilir ve fail, kusur oranında cezalandırılır. 

• Birden Fazla Failin Sorumluluğu: Taksirle adam öldürme suçu birden fazla kişi tarafından işlenmişse, her fail kendi kusuru oranında sorumlu tutulur. Yargılama sonucunda her failin alacağı ceza, kendi kusuruna göre belirlenir. 
• Ayrı Ayrı Cezalandırma: Her failin kusuru, ayrı ayrı değerlendirilir ve cezası belirlenir. Örneğin, bir trafik kazasında birden fazla sürücünün kusuru varsa, her sürücü kendi kusuru miktarında cezalandırılır. 

Taksirle insan öldürme suçunda, failin kusuru esas alınarak ceza belirlenir ve her fail ayrı ayrı sorumlu tutulur. Bu sayede adalet sağlanmaya çalışılır ve her failin kusuruna uygun bir ceza verilir. 

Bilinçli Taksirle Adam Öldürme Suçunda Sorumluluk  

Bilinçli taksir, genel taksirin daha yoğunlaşmış bir hali olarak tanımlanır. Bu suçta, failin yaptığı davranışla ölüm neticesinin gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen fiili işlemesiyle suç meydana gelir. Bilinçli taksirle adam öldürme suçunda fail, sonucu öngörse bile bu sonucun gerçekleşmesini istememelidir. Eğer fail, ölüm sonucunu istiyorsa, artık bilinçli taksirle ölüme neden olma suçu değil, kasten adam öldürme suçu işlemiş olur. 

Bilinçli taksirle adam öldürme haline bazı örnekler; 

Bilinçli taksirle adam öldürme, failin bilerek ve isteyerek olmasa da ölüme sebebiyet veren bir durumu kabul etmesi veya göz ardı etmesi durumunda gerçekleşir. İşte bu tür bir suçun örnekleri: 

• Trafik kazası sonucu: Örneğin, alkollü araç kullanma, aşırı hız veya dikkatsizlik gibi sebeplerle meydana gelen trafik kazaları, bilinçli taksirle adam öldürme suçunu oluşturabilir. 
• İş kazası: İş güvenliği kurallarının ihlali sonucu meydana gelen kazalar, özellikle çalışanların güvenliği için gerekli önlemlerin alınmaması durumunda, bilinçli taksirle adam öldürme suçunu oluşturabilir. 
• İhmal sonucu ev kazası: Örneğin, bir kişinin evinde güvenlik önlemlerini almadığı veya bakımını yapmadığı için meydana gelen bir kaza sonucu başka birinin ölümüne sebep olması durumu. 
• İlaç veya madde kullanımıyla ilgili ölümler: Bir kişinin bilinçli bir şekilde uyuşturucu veya tehlikeli maddeleri kullanması sonucu başka birinin ölümüne sebep olması durumu. 
• Spor veya rekreasyon etkinliklerinde ihmal sonucu: Örneğin, denetlenmeyen bir spor etkinliğinde gerekli güvenlik önlemlerinin alınmaması sonucu meydana gelen ölümler. 

Bu örnekler, bilinçli taksirle adam öldürme suçunun çeşitli alanlarda nasıl gerçekleşebileceğini göstermektedir. Bu tür suçlar genellikle dikkatsizlik veya ihmalden kaynaklanır ve failin bu durumdan haberdar olmasına rağmen gerekli önlemleri almaması veya duruma müdahale etmemesi sonucunda ortaya çıkar. 

Bilinçli taksirle adam öldürme suçunda, failin kusuru daha ağırdır ve dolayısıyla cezası da daha ağır olur. Bu nedenle, bilinçli taksirin varlığı titizlikle değerlendirilmelidir. Suçun failine daha ağır bir ceza verilmesini gerektiren durumlar dikkatlice incelenmelidir. 

Trafik Kazası ve Taksirle Adam Öldürme Suçu 

Trafik Kazalarının Hukuki Boyutu 

• Trafik kazaları genellikle kasıt içermeyen taksirle işlenen suçlar sonucunda meydana gelir. 
• Trafik kazası, sürücünün dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması nedeniyle gerçekleşir. 
• Bu nedenle, trafik kazaları hem genel taksirle hem de bilinçli taksirle ortaya çıkabilir. 
• Trafik kazası neticesinde ölüme neden olan fail, genel taksir veya bilinçli taksir durumuna göre farklı cezai yaptırımlarla karşılaşır. 

Kusur Tespiti ve Soruşturma Süreci 

• Trafik kazası nedeniyle yapılan soruşturmada öncelikle failin kusur durumu belirlenmelidir. 
• Bu kapsamda, asli kusur ve tali kusur ayrımı yapılır ve kusur oranı bilirkişi incelemesiyle tespit edilir. 
• Bilirkişi raporu, tarafsızlık ve objektiflik ilkesine uygun olarak hazırlanmalıdır. 
• Trafik kazasının nedenlerini ve kusur durumunu aydınlatmak amacıyla tarafların itiraz hakkı bulunmaktadır. 

Ceza Belirlenmesi ve Kusur Durumları 

• Trafik kazasında asli kusurlu ve tali kusurlu kabulleri, failin kusur durumuna göre ceza belirlenmesinde etkilidir. 
• Asli kusurlu kabul edilen fail, suçun alt sınırından daha ağır bir ceza ile cezalandırılır. 
• Tali kusurlu kabul edilen fail ise suçun alt sınırı dikkate alınarak cezalandırılır. 

Teknik İnceleme ve Keşif Süreci 

• Trafik kazasının nedenlerini ve sorumlularını belirlemek için araçlarda teknik inceleme yapılabilir. 
• Bu süreçte konunun uzmanı olan bilirkişilerin görüşleri alınır ve teknik incelemeler gerçekleştirilir. 
• Olay yerinde keşif yapılması ve görgü tanıklarının ifadelerine başvurulması da önemlidir. 
• Gerekli olduğunda güvenlik kameraları veya diğer özel çekimler incelenerek durumu aydınlatan bir bilirkişi raporu hazırlanır. 

Ayrıca bakınız: Trafik Kazası Tazminat Davası

İş Kazası ve Taksirle Ölüme Neden Olma Suçu 

İş Kazasının Tanımı ve Sorumluluk 

• İş kazası, işyerinde veya işin yapılması sırasında meydana gelen her türlü kaza olarak tanımlanır. 
• İş kazası, İş Kanunu'na göre oldukça geniş bir şekilde düzenlenmiştir ve işyerinde gerçekleşmese bile işin yürütümü sırasında meydana gelen kazaları kapsar. 

Taksirle Ölüme Neden Olma Suçunun Araştırılması 

• Bir iş kazası sonucunda ölüm meydana gelmişse, bu durumda taksirle ölüme neden olma suçunun varlığı soruşturma açılarak araştırılır. 
• İş kazasının meydana gelmesinde iş güvenliği ve işçi sağlığı kurallarına uyulmamışsa, işverenin kusurlu olduğu kabul edilir. 
• Örneğin, işçilere gerekli güvenlik ekipmanlarının sağlanmaması veya fazla çalıştırılması gibi durumlar iş güvenliği ve sağlığı kurallarının ihlal edildiğini gösterir. 

Kusurluluğun Belirlenmesi ve Soruşturma Süreci 

• İş kazasının meydana gelmesinde kimlerin ne ölçüde kusurlu olduğunu belirlemek için iş güvenliği uzmanlarından bilirkişi raporu alınır. 
• İş kazasına neden olan kusurlu kişiler hakkında taksirle ölüme neden olma suçu iddiasıyla dava açılır. 
• Büyük şirketlerde, iş kazalarından sorumlu müdürler, şirket ortakları yerine taksirle ölüme neden olma suçundan yargılanabilir. 
• Örneğin, inşaat firmalarında şantiye şefleri veya iş güvenliği sorumluları iş kazası nedeniyle suçlanabilir. 

Sorumlu Kişilerin Belirlenmesi 

• Her şirketin faaliyet alanına göre iş kazası nedeniyle sorumlu kişi belirlenmelidir. 
• Örneğin, gıda sektöründe üretim sorumluları, elektrik sektöründe elektrik mühendisleri veya inşaat sektöründe şantiye şefleri sorumlu olabilir. 
• Şirketin iş güvenliği önlemlerini almadığı durumlarda, şirket yöneticileri de taksirle ölüme neden olma suçundan sorumlu tutulabilir. 

Doktor Hatası (Tıbbi Malpraktis) ve Taksirle Ölüme Neden Olma Suçu 

Doktor Hatası Tanımı ve Sorumluluk 

• Doktor hatası veya tıbbi malpraktis, hastaya yapılan tıbbi uygulamada dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılması veya mesleki bilgi eksikliği sonucu yanlış uygulama yapılması durumunu ifade eder. 
• Özel hukukta doktorlar, her türlü hatadan sorumludur ve vekalet ilişkisi gereği en hafif kusurlarından bile sorumlu tutulabilirler. 

Doktor ve Hasta İlişkisi 

• Doktorlar, hastalarıyla vekil-müvekkil ilişkisi içindedirler ve hastalarına en uygun tedaviyi seçmekle yükümlüdürler. 
• Tedavi sürecinde, her türlü önlemi almalı, olası sorunları araştırmalı ve koruyucu tedbirleri aldıktan sonra yeni bir uygulama yapmalıdırlar. 

Doktor Hatası ve Taksirle Ölüme Neden Olma Suçu 

• Bir doktor hatası sonucunda hasta ölürse, doktor taksirle ölüme neden olma suçundan yargılanabilir. 
• Tıbbi uygulamanın hatalı olup olmadığı, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı'ndan alınan bilimsel bir raporla tespit edilir. 
• Doktor, hatalı bir uygulama yapmışsa, hangi sebepten olursa olsun taksirle ölüme neden olma suçundan cezalandırılabilir. 
• Örneğin, ameliyat sırasında bir gazlı bez unutulması ve bu durumun hastanın ölümüne yol açması, doktorun taksirle ölüme neden olma suçu işlemesine sebep olabilir. 

Tıbbi Malpraktis ve Tazminat Davaları 

• Doktor hatası sonucunda ölüm meydana gelirse, mağdur veya yakınları tıbbi malpraktis sebebiyle doktora karşı tazminat davası açabilirler. 

Taksirle veya Bilinçli Taksirle Adam Öldürme Suçu Cezası (TCK 85) 

Asli ve Tali Kusur İlkesi 

• Taksirli suçlarda, failin kusuruna göre ceza belirlenir. 
• Failin asli kusurlu olması durumunda, ceza kanunda belirlenen alt sınırın üstünde bir ceza verilir. 
• Tali kusurlu fail için ise ceza kanunda belirlenen alt sınır kadar ceza uygulanır. 

Taksirle Adam Öldürme Cezası 

• Taksirle adam öldürme suçunun cezası 2 ila 6 yıl arasında hapis cezasını içerir. 
• Eğer taksirle adam öldürme sonucunda "iki veya daha fazla kişi ölür" veya "bir kişi ölür ve bir veya birden fazla kişi yaralanırsa", ceza 2 ila 15 yıl arasında değişir. 

Bilinçli Taksirle Adam Öldürme Cezası 

• Bilinçli taksirle adam öldürme suçunun cezası, normal taksirle adam öldürme cezasının 1/3'ünden 1/2'sine kadar arttırılır. 
• Örneğin; bir failin normalde 3 yıl ceza alması durumunda, bilinçli taksirle işlenen suçta ceza 4 ila 4,5 yıl arasında olabilir. 

Taksirle Adam Öldürme Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) 

• Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), mahkumiyet hükmünün belirli bir süre için ertelenmesi ve cezanın bu süre sonunda düşmesini sağlayan bir ceza hukuku kavramıdır. 
• Bilinçli Taksir Durumunda HAGB: Bilinçli taksirle işlenen suçlarda, ceza miktarı nedeniyle HAGB uygulanamaz. 
• Taksirle Adam Öldürme Suçunda HAGB: Taksirle adam öldürme suçu durumunda, ceza miktarı 2 yıl veya daha az olduğunda HAGB uygulanabilir. 
• Zararın Karşılanması Koşulu: HAGB kararı alınabilmesi için, mağdurun ölüm nedeniyle uğradığı maddi zararın karşılanması gereklidir. Mağdurun zararı tazmin edildiğinde, mahkeme HAGB kararı verebilir. 

Taksirle Adam Öldürme Suçu ve Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi 

• Özel Durum: Taksirle adam öldürme suçu, "Adli Para Cezası" seçeneği bakımından özel bir durumu temsil eder. 
• Ceza Miktarı: Taksirle adam öldürme suçu nedeniyle verilecek cezanın miktarı, ne kadar olursa olsun, uygun koşullar sağlandığında adli para cezasına çevrilebilir. Bu, failin 15 yıl hapis cezasına çarptırılmış olması durumunda bile geçerlidir. 
• Cezanın Türü: Taksirle işlenen suçlarda cezanın adli para cezasına çevrilebilmesi için herhangi bir ceza süresi sınırı bulunmamaktadır. 
• Bilinçli Taksir Durumu: Ancak, bilinçli taksirle ölüme neden olma suçunda, cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. 

Taksirle veya Bilinçli Taksirle Ölüme Neden Olma Suçunda Görevli Mahkeme 

Taksirle ölüme neden olma suçunda, yani fiil genel taksirle veya bilinçli taksirle işlenmiş olsun, bir kişinin ölümü durumunda asliye ceza mahkemesi görevli mahkeme olarak belirlenmiştir (5235 SK md. 12). 

Ancak taksirli fiil neticesinde en az 1 ölüm ile birlikte en az 1 yaralanma veya 2 ölüm gerçekleşmişse, taksirli suçu yargılama görevi ağır ceza mahkemesi tarafından yerine getirilecektir. 

Taksirle işlenen fiil neticesinde ölüm ve yaralanmalar meydana gelmesine rağmen yaralılar soruşturma aşamasında şikayetten vazgeçmiş ve olayda sadece tek ölüm varsa yetkili mahkeme yine asliye ceza mahkemesi olacaktır. 

Taksirle Ölüme Neden Olma Suçunda Maddi ve Manevi Tazminat Davası 

Tazminat Hakkı: Taksirle ölüme neden olma suçu işlendiğinde, mağdur yakınları fail aleyhine hem maddi hem de manevi tazminat davası açabilirler. Bu, iş kazaları, doktor hataları veya trafik kazaları gibi çeşitli senaryolarda geçerlidir. Tazminat davasıyla, ölen kişinin ailesi veya yakınları, yaşanan kaybın karşılığını almayı ve kaynaklanan maddi ve manevi zararların telafisini talep ederler. 

Davacı Taraflar: Tazminat davasını açabilecek taraflar genellikle mağdur yakınlarıdır. Bu kişiler, ölenin anne, baba, eş ve çocukları gibi yakın akrabalarını içerir. Bu kişiler, yaşanan kaybın ardından yasal olarak tazminat talep etme hakkına sahiptirler. 

Suçun Tanımı: Taksirle ölüme neden olma suçu, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket sonucunda kusurlu bir davranışla gerçekleşmelidir. Bu, failin kasıtlı olarak değil, ihmal sonucu gerçekleşen bir suçtur. Örneğin, iş kazası sırasında işverenin gerekli güvenlik önlemlerini almayarak bir çalışanın ölümüne neden olması gibi durumlarda bu suç söz konusu olabilir. 

Hukuki Dayanak: Taksirle ölüme neden olma suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 85. maddesi altında düzenlenmektedir. Bu madde, hayata karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilir ve failin kasti olarak değil, taksirle hareket etmesi durumunda suç teşkil eder. Dolayısıyla, taksirle ölüme neden olma suçunda, failin dikkatsizliği veya özensizliği sonucunda ölüm gerçekleşmiştir ve bu durum hukuki açıdan tazminat davası açılmasını mümkün kılar. 

Sık Sorulan Sorular