Miras Payı Hesaplama 2025

Miras Payı Hesaplama

Miras payı hesaplama, miras hukuku kapsamında mirasçılar arasında mirasın adil bir şekilde paylaşılabilmesi için önemlidir. Bu işlem, mirasçıların yasal haklarını belirlemek ve miras bırakanın mal varlığının nasıl dağıtılacağını netleştirmek için yapılır. Miras payı hesaplama süreci, Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) belirlenen kurallar ve esaslar doğrultusunda gerçekleştirilir.

Miras payı hesaplama işlemi, mirasçıların yasal miras paylarını belirlemekle başlar. TMK madde 495-499, mirasçıların paylarını belirleyen ana hükümlerdir. Bu maddelere göre, birinci zümre mirasçılar (çocuklar ve torunlar) miras bırakanın mal varlığının eşit paylarla paylaşırlar. Sağ kalan eşin miras payı ise birinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda mirasın dörtte biri olarak belirlenmiştir. İkinci zümre mirasçılar (anne, baba ve kardeşler) ile sağ kalan eşin miras payı yarı yarıya paylaştırılırken, üçüncü zümrede ise (büyük anne, büyük baba ve onların altsoyu) sağ kalan eş mirasın dörtte üçünü alır.

Miras payı hesaplama, terekenin (miras bırakanın mal varlığı) doğru bir şekilde tespiti ile başlar. Tereke, taşınır ve taşınmaz mallar, banka hesapları, alacaklar ve borçlar gibi tüm mal varlıklarını içerir. Mirasçılar, veraset ilamı alarak miras paylarını resmileştirirler. Veraset ilamı, Sulh Hukuk Mahkemesi veya noter tarafından düzenlenen ve mirasçıların kimler olduğunu ve her birinin miras payını gösteren resmi bir belgedir.

Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) nasıl alınır hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Miras paylarının belirlenmesinde, saklı paylı mirasçıların hakları da dikkate alınmalıdır. Saklı pay, miras bırakanın bazı mirasçılarını koruyan yasal bir düzenlemedir. TMK madde 506’ya göre, altsoy mirasçıları (çocuklar ve torunlar) yasal miras paylarının yarısı, anne ve baba ise dörtte biri oranında saklı pay hakkına sahiptir. Sağ kalan eşin saklı payı ise, zümre durumuna göre yasal miras payının tamamı veya dörtte üçüdür.

Miras payı hesaplama aracı, mirasçıların miras haklarını doğru bir şekilde hesaplamalarına yardımcı olur. Bu araçlar, terekenin toplam değerini, mirasçıların sayısını ve yasal miras paylarını dikkate alarak her bir mirasçının ne kadar pay alacağını belirler. Aşağıdaki miras payı hesaplama aracı kullanılarak miras payınızı hesaplayabilirsiniz.

Miras Mallarının Paylaştırılması ve Miras Paylarının Hesaplanması

Miras mallarının paylaştırılması ve miras paylarının hesaplanması, miras hukukunun en önemli aşamalarından biridir. Bu süreç, mirasçıların haklarının korunması ve mirasın adil bir şekilde dağıtılması amacıyla titizlikle yürütülür. Türk Medeni Kanunu’nda belirlenen hükümlere göre, miras mallarının paylaştırılması ve miras paylarının hesaplanması detaylı bir şekilde düzenlenmiştir.

Miras mallarının paylaştırılması, öncelikle terekenin tespiti ile başlar. Tereke, miras bırakanın ölüm anındaki tüm mal varlığını içerir ve taşınır, taşınmaz mallar, banka hesapları, alacaklar ve borçlar gibi unsurlardan oluşur. Mirasçıların, terekenin tam ve doğru bir şekilde tespitini yapmaları, mirasın adil bir şekilde paylaştırılabilmesi için zorunludur. Bu tespit işlemi tamamlandıktan sonra, miras mallarının mirasçılar arasında paylaştırılması süreci başlar.

Miras paylarının hesaplanması, Türk Medeni Kanunu’nun 495-499. maddelerinde belirtilen hükümlere göre yapılır. Birinci zümre mirasçılar, yani miras bırakanın çocukları ve torunları, mirasın eşit paylarla paylaşılmasını sağlar. Eğer miras bırakanın çocuğu vefat etmişse, onun payı kendi çocuklarına geçer. İkinci zümre mirasçılar, yani anne, baba ve kardeşler, birinci zümre mirasçıları yoksa mirasa hak kazanırlar. Bu zümrede miras, eşit paylarla anne ve baba arasında bölüştürülür. Üçüncü zümre mirasçılar ise büyük anne, büyük baba ve onların altsoyudur ve ikinci zümre mirasçıları bulunmadığında mirasa hak kazanırlar.

Miras mallarının paylaştırılması, mirasçıların kendi aralarında anlaşarak veya dava yoluyla gerçekleştirilebilir. Anlaşma yoluyla paylaşım, mirasçıların kendi aralarında uzlaşarak miras mallarını paylaştırmalarıdır. Bu durumda, miras taksim sözleşmesi düzenlenir ve mirasçılar bu sözleşme ile haklarını resmileştirirler. Eğer mirasçılar arasında anlaşma sağlanamazsa, miras paylaşımı mahkeme yoluyla gerçekleştirilir. Türk Medeni Kanunu’nun 642. maddesinde düzenlenen miras taksim davası ile mirasın adil bir şekilde paylaştırılması sağlanır.

Miras taksim sözleşmesi nasıl yapılır hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) davası hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Mahkeme, miras mallarının aynen taksim edilmesine karar verebilir. Bu, her bir mirasçının eşit değerde mallar almasını sağlar. Ancak, malların aynen taksimi mümkün olmadığında, mahkeme malların satışına ve elde edilen gelirin mirasçılar arasında paylaştırılmasına karar verir. Bu süreçte, miras paylarının hesaplanması ve dağıtılması için miras payı hesaplama aracı kullanılabilir. Bu araç, mirasçıların haklarını doğru bir şekilde belirleyerek, adil bir paylaşım sağlar.

Zümre Sistemi ve Mirasçılık

Zümre sistemi, Türk Medeni Kanunu’nda mirasçıların belirlenmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu sistem, miras bırakanın vefatı sonrası mirasın hangi yakınlık derecesindeki akrabalara kalacağını belirlemek amacıyla kullanılır. Zümre sistemi, mirasçıların miras bırakan ile olan yakınlık derecelerine göre sınıflandırılmasını ve öncelik sırasına göre miras paylarının dağıtılmasını sağlar.

Türk Medeni Kanunu’na göre zümre sistemi üç ana kategoride incelenir: birinci zümre, ikinci zümre ve üçüncü zümre. Birinci zümre mirasçıları, miras bırakanın altsoyu yani çocukları, torunları ve torunlarının çocuklarını kapsar. Bu zümrede yer alan mirasçılar, miras bırakanın vefatı ile birlikte doğrudan miras hakkına sahip olurlar. Miras bırakanın çocukları, mirası eşit paylarla paylaşırlar. Eğer çocuklardan biri vefat etmişse, onun payı kendi çocuklarına, yani miras bırakanın torunlarına geçer. Türk Medeni Kanunu'nun 495. maddesi bu durumu düzenler. Örneğin, miras bırakanın üç çocuğundan biri vefat etmiş ve iki torunu varsa, torunlar vefat eden çocuğun payını eşit olarak paylaşır.

İkinci zümre mirasçıları, miras bırakanın ana ve babası ile onların altsoyunu içerir. Eğer birinci zümrede mirasçı bulunmuyorsa, miras ikinci zümreye kalır. Anne ve baba hayatta ise, miras, eşit paylarla bu kişilere verilir. Anne veya babadan biri hayatta değilse, ölenin payı sağ kalan eşe ve miras bırakanın kardeşlerine geçer. Örneğin, miras bırakanın annesi hayatta değilse, onun payı miras bırakanın babasına ve kardeşlerine kalır. Bu zümre, mirasın paylaşımında ikinci sırada yer alır ve Türk Medeni Kanunu'nun 496. maddesinde düzenlenmiştir.

Üçüncü zümre mirasçıları, miras bırakanın büyük anne ve büyük babaları ile onların altsoyunu kapsar. Birinci ve ikinci zümrede mirasçı bulunmadığında, miras bu zümreye intikal eder. Büyük anne ve büyük babalar hayatta değilse, miras, amca, hala, dayı ve teyzeler arasında paylaştırılır. Türk Medeni Kanunu'nun 497. maddesine göre, üçüncü zümrede yer alan mirasçılar, mirasın paylaşımında üçüncü sırada yer alırlar. Örneğin, miras bırakanın anne ve babası hayatta değilse ve birinci zümrede mirasçı bulunmuyorsa, miras büyük anne ve büyük babalar veya onların altsoylarına kalır.

Sağ kalan eş, zümre sisteminde özel bir konuma sahiptir ve her zümre ile birlikte mirasçı olur. Türk Medeni Kanunu'nun 499. maddesine göre, sağ kalan eşin miras payı, hangi zümre ile birlikte mirasçı olduğuna bağlı olarak değişir. Birinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda, sağ kalan eş mirasın dörtte birini alır. İkinci zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda, sağ kalan eş mirasın yarısını alır. Üçüncü zümre ile birlikte mirasçı olması durumunda ise sağ kalan eş mirasın dörtte üçünü alır. Zaten yukarıdaki başlıklar Miras payını hesaplayabilmek adına Miras Payı Hesaplama aracını sunmuştuk oradan hızlıca hesaplayabilirsiniz.

Kardeşler arasında miras nasıl paylaştırılır hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları

Saklı paylı mirasçılar ve saklı pay oranları, miras hukukunda mirasçıların belirli haklarını koruma amacı taşır. Saklı pay, miras bırakanın bazı mirasçılarını koruyan yasal bir düzenlemedir ve bu mirasçılara kanunen belirli bir miras payı ayrılmasını zorunlu kılar. Türk Medeni Kanunu’nun 506. maddesi ve devamında düzenlenen saklı pay hükümleri, bu hakların korunmasını sağlar.

Saklı paylı mirasçılar arasında miras bırakanın altsoyu (çocukları ve torunları), ana ve babası, ve sağ kalan eşi yer alır. Türk Medeni Kanunu’na göre, altsoy mirasçılarının saklı payı, yasal miras paylarının yarısıdır. Bu durumda, miras bırakanın çocukları ve torunları, yasal miras paylarının yarısını saklı pay olarak alırlar. Örneğin, miras bırakanın iki çocuğu varsa, her bir çocuğun yasal miras payı terekenin yarısıdır ve saklı payları bu payın yarısı, yani terekenin dörtte biridir.

Ana ve babanın saklı payı ise yasal miras paylarının dörtte biridir. Bu durumda, miras bırakanın anne ve babası, yasal miras paylarının dörtte birini saklı pay olarak alırlar. Sağ kalan eşin saklı payı ise, zümre durumuna göre değişir. Sağ kalan eş, altsoy veya ana-baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, saklı payı yasal miras payının tamamıdır. Diğer durumlarda, sağ kalan eşin saklı payı yasal miras payının dörtte üçüdür.

Saklı payın ihlal edilmesi durumunda, saklı paylı mirasçılar tenkis davası açarak saklı paylarını talep edebilirler. Tenkis davası, miras bırakanın tasarruflarının saklı paya tecavüz ettiğini iddia eden mirasçılar tarafından açılır. Türk Medeni Kanunu’nun 571. maddesi, tenkis davalarının nasıl yürütüleceğini düzenler. Tenkis davalarında, mahkeme saklı paylı mirasçıların haklarını koruyacak şekilde karar verir.

Tenkis davası hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Miras payı hesaplama, saklı payların doğru bir şekilde belirlenmesi ve dağıtılması açısından büyük önem taşır. 

Tapuda Miras Paylaşımı ve Hisseli Tapu Miras Paylaşımı

Tapuda miras paylaşımı ve hisseli tapu miras paylaşımı, miras kalan taşınmaz malların yasal mirasçılar arasında paylaştırılması sürecini kapsar. Bu süreç, miras hukuku ve tapu mevzuatına uygun şekilde yapılmalıdır ve mirasçıların haklarının korunmasını sağlar. Tapuda miras paylaşımı, mirasçılar arasında yapılacak anlaşma veya mahkeme kararı ile gerçekleştirilir.

Tapuda miras paylaşımı, öncelikle veraset ilamının alınması ile başlar. Veraset ilamı, mirasçıların kimler olduğunu ve miras paylarını gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, Sulh Hukuk Mahkemesi veya noter tarafından verilir ve mirasçıların miras işlemlerini yürütebilmeleri için gereklidir. Veraset ilamının alınması için mirasçılar, gerekli belgelerle birlikte mahkemeye veya notere başvurarak bu belgeyi temin ederler.

Veraset ilamı alındıktan sonra, mirasçılar taşınmaz malların tespitini yaparak tapu müdürlüğüne başvururlar. Tapu müdürlüğü, gerekli belgelerle birlikte yapılan başvuruyu inceleyerek taşınmaz malların mirasçılar adına tescilini gerçekleştirir. Bu işlem sırasında veraset ve intikal vergisi borcunun ödenmiş olması gerekmektedir. Vergi borçları ödenmeden tapu devri işlemleri tamamlanamaz.

Hisseli tapu miras paylaşımı, bir taşınmazın birden fazla mirasçı arasında paylaştırılması sürecidir. Bu süreç, mirasçıların taşınmaz üzerindeki haklarının belirlenmesi ve tapu siciline tescil edilmesi ile tamamlanır. Mirasçılar, taşınmazın hisseleri konusunda anlaşarak veya mahkeme kararı ile paylaşım yapabilirler. Anlaşma yoluyla paylaşımda, mirasçılar taşınmazın hisselerini belirleyerek bir paylaşım sözleşmesi yaparlar. Bu sözleşme, noterde düzenlenerek resmileştirilir.

Anlaşma sağlanamadığında, mirasçılardan biri Sulh Hukuk Mahkemesi'nde miras paylaşım davası açabilir. Mahkeme, taşınmazın değerini belirleyerek paylaşım kararı verir. Tapu siciline tescil işlemi, mahkeme kararı veya anlaşma sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilir. Tapu müdürlüğü, gerekli belgeleri inceleyerek tescil işlemini tamamlar. 

Avukat Muhammet Ali BEYHAN