Bu yazımızda tapu harcı hesaplaması nasıl yapılır, nereye yatırılır, yatırılmazsa ne olur konuları hakkında bilgiler verdik. Tapu harcı hesaplama aracımız üzerinden hızlıca tapu harcınızı da hesaplayabilirsiniz.
Tapu Harcı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Tapu harcı, Türkiye'de gayrimenkul satış işlemlerinde hem alıcı hem de satıcı tarafından ödenen bir ücrettir. Tapu harcı, taşınmaz mülklerin tapu dairesinde devri sırasında tahsil edilen bir tür vergidir. 2024 yılı itibarıyla, tapu harcı oranı gayrimenkul satış bedelinin %4’ü olarak belirlenmiştir ve bu oran alıcı ve satıcı arasında eşit olarak paylaştırılır. Örneğin, 1.000.000 TL değerinde bir gayrimenkul satışında, alıcı 20.000 TL ve satıcı 20.000 TL olmak üzere toplam 40.000 TL tapu harcı öder. Tapu harcı hesaplamasında temel kural, beyan edilen satış bedelinin %2’sinin hem alıcı hem de satıcı tarafından ödenmesidir. Tapu harcı, satış bedeli üzerinden hesaplandığı için doğru beyan edilmesi büyük önem taşır; aksi takdirde, eksik beyan cezai yaptırımlara yol açabilir.
Vergi ihbarnamesi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Tapu Harcı Hesaplama Aracı
Tapu Harcı Hesaplama
Tapu Harcı Hesaplama Örneği ve Yöntemi
Tapu harcının nasıl hesaplandığını anlamak için bir örnek üzerinden gitmek faydalı olacaktır. Diyelim ki, bir gayrimenkul 500.000 TL’ye satılıyor. Bu durumda tapu harcı şu şekilde hesaplanır: 500.000 TL x %4 = 20.000 TL. Bu tutarın yarısı alıcı, diğer yarısı ise satıcı tarafından ödenir, yani her bir taraf 10.000 TL ödemekle yükümlüdür. Tapu harcı hesaplamasında kullanılan yöntem, beyan edilen satış bedelinin %4'ünün alınmasıdır. 2024 yılı itibarıyla, tapu harcına ek olarak 935 TL döner sermaye ücreti de alınmaktadır. Bu ücret genellikle alıcı tarafından ödenir ve tapu işlemlerinin resmi olarak tamamlanması için gereklidir.
Gayrimenkul Satış Fiyatı | Alıcının Ödeyeceği Tapu Harcı | Satıcının Ödeyeceği Tapu Harcı |
---|---|---|
1.000.000 TL | 20.000 TL | 20.000 TL |
2.000.000 TL | 40.000 TL | 40.000 TL |
3.000.000 TL | 60.000 TL | 60.000 TL |
Tapu Harcı Kim Öder ve Nereye Ödenir?
Tapu harcı, hem alıcı hem de satıcı tarafından ödenir. Her iki taraf da satış bedelinin %2’si oranında harç ödemekle yükümlüdür. Bu harç, tapu dairesi tarafından belirlenen anlaşmalı bankalar aracılığıyla ödenebilir. Tapu müdürlüğü, işlemler tamamlandıktan sonra taraflara bir tahsilat numarası gönderir. Bu numara ile Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank gibi anlaşmalı bankaların şubelerinden veya Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden ödeme yapılabilir. Ayrıca, e-Devlet sistemi üzerinden de tapu harcı ödemesi gerçekleştirilir. Harç ödeme işlemleri tamamlandıktan sonra, tapu dairesine ödendiğine dair makbuz sunulmalıdır.
Tapu Harcı Sorgulama ve Ödeme Yöntemleri
Tapu harcının doğru bir şekilde ödendiğini doğrulamak ve varsa eksiklikleri gidermek için çeşitli sorgulama yöntemleri mevcuttur. Tapu harcı sorgulaması, e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bölümüne girerek, ilgili sorgulama alanına tapu tahsilat numarası girilerek sorgulama yapılabilir. Ayrıca, tapu harcı ödemesi yapılan bankalar üzerinden de bu sorgulama gerçekleştirilebilir. Ödeme yöntemleri arasında banka şubelerinden, internet bankacılığı aracılığıyla veya Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-tahsilat sistemi üzerinden yapılan ödemeler bulunmaktadır. Tapu harcının eksiksiz ve doğru bir şekilde ödendiğinden emin olmak, ileride oluşabilecek hukuki sorunların önüne geçer.
Tapu Harcı ve Vergiler Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tapu harcı ödemeleri ve gayrimenkul satış işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken önemli vergi yükümlülükleri bulunmaktadır. Gayrimenkul satışında beyan edilen bedelin düşük gösterilmesi durumunda hem alıcı hem de satıcı için vergi cezaları uygulanabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı, düşük beyanları tespit etmek için bankalardan konut kredisi bilgilerini talep edebilir ve beyan edilen bedel ile karşılaştırabilir. Eksik beyan edilen tapu harcı, yasal faizi ve eksik miktarın %25'i oranında vergi ziyaı cezası ile birlikte tahsil edilir. Bu nedenle, tapu harcının doğru bir şekilde beyan edilmesi büyük önem taşır. Ayrıca, gayrimenkul değer artış kazancı vergisi gibi diğer vergi yükümlülükleri de dikkate alınmalıdır.
Tapu Harcı Bedelinin Düşük Gösterilmesine Ceza ve Pişmanlık Dilekçesi
Tapu harcı bedelinin düşük gösterilmesi, vergi kaçakçılığı kapsamına girer ve ciddi cezalar doğurabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı, düşük beyan edilen tapu harcı bedellerini tespit etmek için çeşitli yöntemler kullanır. Düşük beyanın tespit edilmesi durumunda, hem alıcı hem de satıcıya eksik ödenen tapu harcı tutarı, yasal faizi ve ceza ile birlikte tahsil edilir. Ancak, beyan farkını gönüllü olarak düzeltmek isteyenler için pişmanlık dilekçesi verilebilir. Bu dilekçe ile beyan edilen düşük tapu harcı tutarı yasal faizi ile birlikte ödenir ve vergi ziyaı cezası uygulanmaz. Pişmanlık dilekçesi, Gelir İdaresi tarafından herhangi bir inceleme başlatılmadan önce verilmelidir.
Miras ve Bağış Tapu Harcı Bedeli
Miras yolu ile elde edilen gayrimenkuller için tapu harcı ödenmez, ancak döner sermaye bedeli ödenir. Mirasçılar, veraset ve intikal vergisi ödedikten sonra taşınmazı üzerlerine alabilirler. Bağış işlemlerinde ise tapu harcı, emlak beyan değerinden düşük olmamak kaydıyla beyan edilen değer üzerinden %6,831 oranında hesaplanır ve bağışı kabul eden tarafından ödenir. Bu işlemlerde tapu döner sermaye bedeli de tahsil edilir. Miras ve bağış yoluyla elde edilen gayrimenkuller için ödenen tapu harcı ve diğer masraflar 492 sayılı Harçlar Kanununda düzenlenmiştir.
Emlak Vergisinden Muaf Olan Kişiler
Emlak vergisi, bazı kişilere yönelik muafiyetler içermektedir. Emekliler, ev hanımları, işsizler, dul ve yetimler, şehit yakınları, gaziler ve engelliler, ek gelirleri olmaması ve brüt alanı 200 m²’yi aşmayan bir konutları olması durumunda emlak vergisinden muaf tutulur. Bu muafiyetler, ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilmiş olup, şartları taşıyan kişilerin belediyeye başvurarak muafiyet hakkından yararlanmaları mümkündür. Muafiyet şartlarını taşımayan kişilerin ise düzenli olarak emlak vergilerini ödemeleri gerekmektedir.
Avukat Muhammet Ali BEYHAN